PODMIOTY ODPOWIEDZIALNE

Krąg osób odpowiedzialnych za wypadek komunikacyjny

Odpowiedzialność z tytułu wypadku drogowego ponosi przede wszystkim samoistny posiadacz pojazdu mechanicznego. Zwolnienie posiadacza samoistnego od odpowiedzialności określonej w art. 436 § 1 k.c. następuje m.in. na skutek oddania pojazdu w posiadanie zależne.Odpowiedzialność z tytułu ryzyka samoistnego posiadacza mechanicznego środka komunikacji, poruszanego za pomocą sił przyrody, przewidziana w art. 436 § 1 kc nie ma zastosowania do szkody, wyrządzonej ruchem pojazdu osobie nim kierującej. O ile do odpowiedzialności tej nie mają zastosowania przepisy szczególne (np. z tytułu wypadków przy pracy), posiadacz pojazdu odpowiada względem kierowcy tylko na ogólnych zasadach winy.

Okoliczność, że posiadacz mechanicznego środka komunikacji odpowiada na zasadzie ryzyka za szkodę wyrządzoną innej osobie, nie wyłącza dochodzenia przez niego odszkodowania za szkodę jemu wyrządzoną na zasadzie art. 415 kc od osób za szkodę odpowiedzialnych w granicach ich winy. W sytuacji, gdy osoba, która wyrządziła szkodę posiadaczowi mechanicznego środka komunikacji, jest jednocześnie sama osobą poszkodowaną, powstają dwa samodzielne roszczenia. Poszkodowany ruchem mechanicznego środka komunikacji ma względem posiadacza tego środka roszczenia oparte na zasadzie ryzyka, pomniejszone jednak o stopień jego przyczynienia się do powstania szkody (art. 362 kc). Posiadacz mechanicznego środka komunikacji ma natomiast roszczenie do poszkodowanego o szkodę jemu wyrządzoną w granicach własnej winy poszkodowanego. Odpowiedzialność za posiadacza mechanicznego środka komunikacji przejmuje Państwowy Zakład Ubezpieczeń i on również ma roszczenie regresowe do osoby odpowiedzialnej za szkodę w granicach jej winy. Kierowca odpowiada wobec poszkodowanego tylko na zasadzie winy (art. 415 k.c.) i nie ma znaczenia jest tu okoliczność, czy w konkretnej sytuacji posiadacz pojazdu jednocześnie ponosi odpowiedzialność na zasadzie ryzyka.

Samowolne użycie samochodu zakładu pracy przez pracownika-kierowcę dla własnych celów po zrealizowaniu objętego treścią stosunku pracy zadania i udzielonego mu polecenia, określającego cel, sposób i czas używania tego samochodu, nie jest wykonywaniem obowiązków pracowniczych i wykracza poza treść wiążącego strony stosunku pracy. Za wynikłą z takiego zachowania się pracownika szkodę dla zakładu pracy odpowiada on na podstawie przepisów prawa cywilnego.