ZAPŁATA I ZWROT PCC

Ustawa w art. 10 stanowi, ze podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika. Notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego. Płatnicy obowiązani są uzależnić dokonanie czynności cywilnoprawnej od uprzedniego zapłacenia podatku.

Z powyższego wynika, że ustawa  nakłada na podatnika obowiązek samoobliczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, z wyjątkiem przypadków, gdy podatek pobierany jest przez płatnika, zawiera w tym ostatnim zakresie tylko uprawnienie podatnika do nieskładania deklaracji podatkowej oraz nieobliczania i niewpłacania samodzielnie należnego podatku. Możliwe jest także skorygowania samoobliczenia tego podatku przed wszczęciem kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego, w tym także w sytuacji, gdy wadliwie określona została podstawa obliczenia podatku, czyli wartość przedmiotu czynności cywilnoprawnej.

Z kolei zwrot podatku następuje jeżeli uchylone zostały skutki prawne oświadczenia woli (nieważność względna) lub nie spełnił się warunek zawieszający, od którego uzależniono wykonanie czynności cywilnoprawnej. Podatek jednak nie podlega zwrotowi po upływie 5 lat od końca roku, w którym został zapłacony.

Pojęcie "nieważność względna" należy wykładać na podstawie prawa cywilnego, które reguluje wady oświadczenia woli skutkujące taką nieważnością. Prawo podatkowe jest bowiem systemem norm, które tworzą pewną całość zintegrowaną z innymi dziedzinami prawa. Innymi słowy prawo to jest częścią systemu prawa obowiązującego w Polsce, który powinien być zupełny i niesprzeczny. Odmiennie niż w przypadku nieważności bezwzględnej, czynność prawna dotknięta nieważnością względną nie jest bezskuteczna ex lege, jej ważność może być natomiast uchylona ex tunc w drodze czynności prawnej, jaką jest złożenie na piśmie oświadczenia woli o uchyleniu się od skutków dokonanej czynności, np. z powodu błędu.  Organ podatkowy może, w przypadku powzięcia co do skuteczności takie go oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych podjętej czynności, wystąpić do sądu powszechnego z powództwem o ustalenie na podstawie art. 189¹ k.p.c., który daje takie uprawnienie organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej, jeżeli ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa jest niezbędne dla oceny skutków podatkowych.  W tym zakresie  organy podatkowe nie  mogą samodzielnie oceniać  i tym samym   przesądzać w postępowaniu podatkowym o ważności czy nieważności czynności prawnej rodzącej obowiązek podatkowy.

Zauważyć należy, że odstąpienie od umowy nie uzasadnia zwrotu prawidłowo naliczonego i uiszczonego podatku od czynności cywilnoprawnych. Dotyczy to także późniejsze rozwiązanie ważnie zawartej umowy na skutek zgodnych oświadczeń stron. Wynika to z tego, ze istotą PCC jest jego wymiar i pobór w przypadku dokonania określonych czynności cywilnoprawnych.

W przeciwieństwie do nieważności względnej, do której stosuje się instytucję zwrotu podatku, podatek zapłacony od bezwzględnie nieważnej czynności cywilnoprawnej - jako nienależnie zapłacony - stanowi nadpłatę (art. 72 § 1 pkt 1 o.p.), a podatnik może domagać się jej zwrotu w trybie przepisów o.p. o stwierdzeniu nadpłaty (art. 75 i następne o.p.) .  

Radca prawny z Bydgoszczy pomoże w sprawach egzekucji administracyjnych, interpretacji podatkowych, odzyskiwania VAT oraz opodatkowania pożyczek. Więcej o naszych usługach TUTAJ