W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków obowiązany jest do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy jednemu z rodziców ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka.
Małoletni to taki, który nie jest pełnoletni, a pełnoletnim jest kto ukończył lat 18. Dodatkowo przez zawarcie małżeństwa małoletnia kobieta uzyskuje pełnoletność i nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa.
Wspólnymi dziećmi są dzieci urodzone zarówno w czasie małżeństwa jak i przed lub po nim, a także przysposobione przez oboje małżonków oraz jednego z małżonków przysposobione przez drugiego z małżonków.
Dopuszczalne jest także pozostawienie pełni władzy rodzicielskiej obojgu rozwiedzionym małżonkom. Takiego rozstrzygnięcia nie można jednak traktować jako reguły. Wymaga ono bowiem ustalenia, że stosunek wzajemny małżonków oraz inne okoliczności, a przede wszystkim ich dotychczasowy stosunek do dzieci oraz wzajemne kontakty w tym zakresie, zapewniają szansę zgodnego wykonywania przez oboje rodziców władzy rodzicielskiej wspólnie, w sposób odpowiadający dobru dziecka i interesowi społecznemu.
W wypadku powierzenia wykonywania władzy rodzicielskiej tylko jednemu z nich sąd obowiązany jest określić w wyroku w sposób konkretny, do jakich obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka ogranicza władzę rodzicielską drugiego rodzica. Także przy powierzeniu wykonywania władzy rodzicielskiej jednemu z rozwiedzionych rodziców drugi małżonek zachowuje w niej udział, z tym jednak zastrzeżeniem, że w takim wypadku jego władza rodzicielska nie dotyczy majątku, w stosunku zaś do osoby dziecka powinna być w wyroku orzekającym rozwód ograniczona do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka.
Jeżeli na tle okoliczności sprawy niebezpieczeństwo konfliktów przy wspólnym wykonywaniu władzy rodzicielskiej przez oboje małżonków, nawet w ograniczonym zakresie, okaże się o tyle realne, że sąd uzna za wskazane w ogóle wyłączyć drugiego małżonka od udziału we władzy rodzicielskiej, można to osiągnąć - jeżeli są do tego podstawy - przez pozbawienie go władzy rodzicielskiej, dopuszczalne także w wyroku orzekającym rozwód. Orzekając rozwód, sąd może również wydać zarządzenie ograniczające władzę rodzicielską .
W razie zmiany okoliczności, uzasadniającej potrzebę zmiany rozstrzygnięcia o władzy rodzicielskiej zamieszczonego w wyroku orzekającym rozwód, może to uczynić sąd opiekuńczy.
Ustalenie winy nie jest obojętne przy rozstrzygnięciu o władzy rodzicielskiej. Ustalenie winy może mieć wpływ na rozstrzygnięcie, lecz nie jest samo przez się czynnikiem decydującym, jest raczej jedną z okoliczności, które sąd musi rozważyć, aby prawidłowo rozstrzygnąć o prawach i obowiązkach obojga małżonków w stosunku do ich małoletnich dzieci. Jest zupełnie do pomyślenia, że sąd powierzy wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi temu z małżonków, który jest winny rozwodu, jeśli dobro dzieci będzie tego wymagało.
Okoliczność, że obowiązek alimentacji dzieci został uregulowany prawomocnym wyrokiem przed wszczęciem sprawy o rozwód, nie zwalnia sądu orzekającego rozwiązanie małżeństwa od rozstrzygnięcia tej kwestii w wyroku rozwodowym. Jednakże jeśli w tym zakresie nie zaszła zmiana stosunków, sąd ten powinien stwierdzić w sentencji, że świadczenia alimentacyjne są określone w poprzednio wydanym wyroku. W razie natomiast zmiany stanu faktycznego, uzasadniającego modyfikację wysokości alimentów, sąd orzekający rozwód powinien nawiązać do wyroku zasądzającego alimenty, aby uniknąć w ten sposób wątpliwości przy egzekucji.
Powierzenie jednemu z rodziców w wyroku rozwodowym lub w wyroku unieważniającym małżeństwo wykonywania władzy rodzicielskiej nie pozbawia drugiego z rodziców prawa do osobistego kontaktowania się z dzieckiem. Stąd wyraźne określenie tego uprawnienia w wyroku jest zbędne. Wyłączenie lub ograniczenie osobistej styczności rodziców z ich dzieckiem może być orzeczone jedynie w przypadku pozbawienia rodziców władzy rodzicielskiej lub ograniczenia tej władzy, a nie w przypadku powierzenia jej w wyroku rozwodowym lub wyroku unieważniającym małżeństwo jednemu z rodziców.
Sąd w wyroku rozwodowym ma obowiązek unormować kwestię alimentów w stosunku do każdego z dzieci z osobna. Orzeczony obowiązek alimentacyjny nie dotyczy już udziału małżonków w kosztach utrzymania rodziny, która z chwilą orzeczenia rozwodu przestaje istnieć, lecz dotyczy obowiązku alimentacyjnego każdego z rodziców wobec każdego ze swych dzieci.
W wyroku rozwiązującym małżeństwo przez rozwód sąd z urzędu orzeka, w jakiej wysokości każde z małżonków obowiązane jest do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Wprawdzie dziecko może żądać świadczeń alimentacyjnych od żony swego ojca nie będącej jego matką, jeżeli odpowiada to zasadom współżycia społecznego, jednakże z roszczeniem takim może wystąpić tylko dziecko w odrębnym procesie. Nie może natomiast sąd orzekać o tych roszczeniach w procesie rozwodowym. W procesie rozwodowym sąd orzeka z urzędu o alimentach dla dziecka, które pochodzi od obojga małżonków. Takich świadczeń dziecko może dochodzić od swego ojczyma lub macochy tylko w odrębnym procesie.
Okoliczność, że obowiązek alimentacji dzieci został uregulowany prawomocnym wyrokiem przed wszczęciem sprawy o rozwód, nie zwalnia sądu orzekającego rozwiązanie małżeństwa od rozstrzygnięcia tej kwestii w wyroku rozwodowym. Jednakże jeśli w tym zakresie nie zaszła zmiana stosunków, sąd ten powinien stwierdzić w sentencji, że świadczenia alimentacyjne są określone w poprzednio wydanym wyroku. W razie natomiast zmiany stanu faktycznego, uzasadniającego modyfikację wysokości alimentów, sąd orzekający rozwód powinien nawiązać do wyroku zasądzającego alimenty, aby uniknąć w ten sposób wątpliwości przy egzekucji.
Sąd w wyroku rozwodowym ma obowiązek unormować kwestię alimentów w stosunku do każdego z dzieci z osobna. Orzeczony obowiązek alimentacyjny nie dotyczy już udziału małżonków w kosztach utrzymania rodziny, która z chwilą orzeczenia rozwodu przestaje istnieć, lecz dotyczy obowiązku alimentacyjnego każdego z rodziców wobec każdego ze swych dzieci.
Zapraszamy do zapoznania się z ofertą usług radców prawnych z Bydgoszczy zaprezentowaną tutaj.
MFLegal Kancelaria Radcy Prawnego zapewnia kompleksową obsługę prawną we wszystkich aspektach działalności prowadzonej przez naszych Partnerów. Zapewniamy doradztwo prawne w sprawach skarg kasacyjnych, apelacji, sprzeciwów od nakazów zapłaty, a także prawa medycznego spadkowego, rozwódów i odszkodowań.